USŁUGI OPIEKUŃCZE I SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE

hands-g3eb7657af_1920

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

family-gfa6314977_1920
hospice-ga5bc5d159_1920

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

KTO MOŻE SKORZYSTAĆ Z POMOCY SPOŁECZNEJ?

Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej): 

  • ubóstwa, 
  • sieroctwa, 
  • bezdomności, 
  • bezrobocia, 
  • niepełnosprawności, 
  • długotrwałej lub ciężkiej choroby, 
  • przemocy w rodzinie, 
  • potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, 
  • bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, 
  • braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze, 
  • trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w RP status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (…) 
  • trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, 
  • alkoholizmu lub narkomanii, 
  • zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, 
  • klęski żywiołowej lub ekologicznej. 

 

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, przy jednoczesnym wystąpieniu, co najmniej jednej z w/ w okoliczności. 

W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione
i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące
i gospodarujące. 

Kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nieprzekraczający kwoty 701 zł, a od 2022r. kwoty 776 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – kwoty 528 zł ,a od 2022r. kwoty 600 zł - (art. 8 ustawy).  

Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego. 

 

Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej). 

ŚWIADCZENIAMI Z POMOCY SPOŁECZNEJ SĄ

świadczenia pieniężne, tj:  

  • zasiłek stały, 
  • zasiłek okresowy, 
  • zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, 
  • zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, 
  • pomoc dla rodzin zastępczych, 
  • pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki dla osób opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz rodziny zastępcze, 
  • świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w RP status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (…) 
  • wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd. 

 

Zasiłek stały 

Jest to świadczenie przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego. 

 

Zasiłek stały ustala się w wysokości: 

  • w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie, a od 2022r. 719 zł miesięcznie; 
  • w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę  
    w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie. 

 

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.  

 

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna, zasiłek stały nie przysługuje. 

 

Zasiłek okresowy 

Świadczenie przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz zasobach pieniężnych niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. 

Zasiłek okresowy ustala się: 

  • w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie  
  • w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. 

Kwota tak ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między: 

  • kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby; 
  • kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. 

 

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.  

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej). 

 

Zasiłek celowy 

Jest to świadczenie przyznawane na podstawie art. 39 i 40 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, ogrzewania, tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. 

Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. 

Zasiłek celowy może być przyznany również w formie biletu kredytowanego, a także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, bądź w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. 

Zasiłek celowy przyznany osobie albo rodzinie,  które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, bądź w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. 

 

Specjalny zasiłek celowy 

Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Zasiłek ten nie podlega zwrotowi. 

 

Zasiłek celowy na zasadach zwrotu 

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).  

 

Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie 

Świadczenie przysługujące na podstawie art. 43 ustawy o pomocy społecznej – może być przyznawane: 

  • w formie pieniężnej – w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej 
  • w formie rzeczowej - polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia 

Podstawą odmowy przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu. 

Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła. 

 

Pomoc w postaci schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym 

Udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie tymczasowego schronienia  
w noclegowni, schroniskach dla osób bezdomnych albo w schronisku dla osób bezdomnych  
z usługami opiekuńczymi. Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni. 

Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Pomoc ta przyznana dzieciom  
i młodzieży w okresie nauki w szkole  może być realizowana w formie zakupu posiłków. 

Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez zapewnienie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru odzieży i obuwia stosownych do pory roku. 

 

 

Sprawienie pogrzebu 

Osobom zmarłym zamieszkałym lub przebywającym na terenie gminy w stosunku, do których nie ustalono osób zobowiązanych do sprawienia pogrzebu lub, gdy osoby zobowiązane nie mają takich możliwości świadczona jest usługa pochówku zgodnie z wyznaniem zmarłego. 

 

Poradnictwo i pomoc instytucjonalna 

Niezależnie od kryterium dochodowego osobom i rodzinom udzielana jest pomoc w formie pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego, w szczególności psychologicznego  
i psychoterapeutycznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem. W razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania klienta, pracownicy socjalni czynią starania  
o umieszczenie w domu Pomocy Społecznej tj. placówce zapewniającej całodobową opiekę. 

Niezależnie od kryterium dochodowego osobom i rodzinom udzielana jest pomoc w postaci pracy socjalnej oraz poradnictwa specjalistycznego, w szczególności prawnego.  

 

Usługi opiekuńcze  

Jeżeli wymaga tego indywidualna sytuacja, osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc  
w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (art. 50 ustawy  
o pomocy społecznej). 

Osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek świadczone w ośrodku wsparcia. 

Ośrodkiem tym może być ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi oraz klub samopomocy. 

 

Wynagrodzenie za sprawowanie opieki 

Zgodnie z art. 53a ustawy o pomocy społecznej wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. Wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.